اختلال دوقطبی چیست؟

 اختلال دوقطبی چیست؟

لیتیوم

لیتیوم از دهه 1960 بعنوان کنترل کننده ی خلق دراختلال دوقطبی مورد استفاده قرار می گیرد. لیتیوم را به دلیل کارکرد دوگانه اش در کنترل مانیا و افسردگی، داروی طلایی در کنترل اختلال دوقطبی نامیده اند. این دارو در درمان مانیا، افسردگی و نوسان بین این دو حالت کارکرد موثرتری نسبت به داروهای دیگر نشان داده است. از همه مهمتر آنکه لیتیوم تنها دارویی است که خطر خودکشی را در اختلال دوقطبی کاهش می دهد.

برای اولین بار در سال 1949، مقاله ای درباره ی تاثیرگذاری لیتیوم بر روی اختلالی که آن زمان به شیدایی-افسردگی معروف بود، چاپ شد.

مشخص شده است که لیتیوم به عنوان بازدارنده ی Sunthase Kinase 3(GSK3) ریتم شبانه روزی بدن را در ارگانهای مختلف منظم می کند.

در سال 2005 دانشمندان دریافتند که لیتیوم بر روی یک ژن به نام رورا که از جمله ژنهای مسئول تنظیم ریتم بدن است، تاثیر مستقیم می گذارد و موجب افزایش زمان بین نوسانات خلقی و تنظیم خلق در طولانی مدت می شود.

این دارو در بیماری های هم خانواده با اختلال دوقطبی، مانند اسکیزوفرنی و افسردگی ماژور استفاده می شود. در موارد خاص از لیتیوم برای درمان سردردهای میگرنی استفاده می شود.

مضرات و فواید لیتیوم به شرح زیر خلاصه می شود:

نکات مثبت:

• ضد مانیا
• کاهش دفعات نوسان خلق
• ضد افسردگی
• کاهش افکار و احتمال ارتکاب خودکشی

نکات منفی:

• مشکلات گوارشی و افزایش وزن
• آسیب کلیوی و تکرر ادرار
• آسیب به تیروئید
• خستگی
• لرزش
• آشفتگی فکر

لیتیوم چه وقت تجویز می شود؟

اصولا لیتیوم برای درمان اپیزودهای مانیک (شیدایی) تجویز می شود. نشانگان دوره های مانیا هجوم افکار، خودبزرگ بینی، افزایش میل یا فعالیت جنسی، هذیان، توهم و کاهش نیاز به خواب تعریف شده اند. با این حال مطالعات نشان می دهند لیتیوم در کنترل نشانگان افسردگی، سایکوز و دوره های مختلط موثر واقع می شود.

برخی تحقیقات نشان می دهند، استفاده از لیتیوم در درمان افسردگی تک قطبی به همراه داروهای افسردگی، می تواند تاثیرگذار باشد.

عوارض لیتیوم

عوارض رایج لیتیوم که معمولا بعد از مدتی از بین می روند:

• افزایش تشنگی
• تکرر ادرار
• تهوع خفیف
• لرزش خفیف دست
• انقباض خفیف عضلات
• آکنه

اگر این عوارض به شکل آزاردهنده ای تشدید شدند یا از بین نرفتند با پزشک خود تماس بگیرید.

در صورت وقوع هریک از موارد زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

• استفراغ،

• اشکال در تکام،

• لرزش، تشنج،

• تاری دید،

• غش،

• کبودی ناخن ها،

• چشم درد،

• وز وز گوش،

• ورم گردن،

• ورم پاها

نکاتی که باید به خاطر داشته باشید

• قبل از استفاده از داروهای بی حسی یا بیهوشی، به هنگام جراحی یا مراجعه به دندانپزشک، حتما به پزشک اطلاع بدهید که لیتیوم مصرف می کنید.
• اطمینان حاصل کنید که به مقدار کافی آب و نمک مصرف می کنید. لیتیوم بدن شمارا دچار کم آبی و یا کمبود جدی سدیم می کند.
• تعرق شدید، اسهال یا ابتلا به تب بالا می توانند میزان مقاومت بدن شمارا در برابر لیتیوم کاهش دهند. در صورت وقوع هریک از موارد بالا با پزشک خود تماس بگیرید.
• مصرف لیتیوم در دوران بارداری بسیار خطرناک است، در صورتیکه قصد بارداری دارید با روانپزشک خود در این مورد مشورت کنید. اگر متوجه شدید که در دوران مصرف لیتیوم باردار شده اید به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین در دوران شیرهی باید از مصرف لیتیوم خودداری نمایید. پزشک متخصص برای شما داروهای جایگزین تجویز خواهد کرد.
• آزمایش های چکاپ کلیه و تیرویید خود را جدی بگیرید و به هیچوجه پشت گوش نیاندازید. آنزیمهای کلیوی و کارکرد تیرویید شما به دستور پزشک در فواصل زمانی مشخص بررسی می شوند.
• اگر علایمی داشتید که حاکی از عدم بهبود یا بدترشدن حال شما بودند، به هیچ عنوان مقدار لیتیوم مصرفی خود را کم یا زیاد نکنید. توجه داشته باشید که هرگونه تغییر ناگهانی و سرخود می تواند موجب مسمومیت های دارویی و ایجاد شوک شوند.

چرا لیتیوم من را چاق می کند؟

مانند بسیاری دیگر از داروهای مربوط به اختلال دوقطبی، لیتیوم باعث افزایش وزن شما می شود. یک دیدگاه این است که لیتیوم باعث افزایش تشنگی و تمایل افراد به نوشیدن مایعات پرکالری می شود. احتمال دیگر این است که سازوکار غدد مترشحه موجب افزایش ذخیره های چربی و کم کاری تیرویید وابسته به لیتیوم می شود، این روند منجر به کاهش سوخت و ساز بدن و نهایتا مصرف نشدن کالری های اضافی در بدن می شود.

یک بررسی در سال 99 در مقیاس مولکولی نشان داد که هدف لیتیوم در مغز، گیرنده هایی هستند که سروتونین تولید می کنند. سروتونین یکی از مهمترین انتقال دهنده های عصبی است که ترشح آن نقش مهمی در کاهش افسردگی وافزایش اشتها دارد. بنابراین مصرف لیتیوم موجب کاهش افسردگی ناشی از اختلال دوقطبی و افزایش اشتها می شود. [1]

با این حال با کنترل میزان کالری مصرفی و افزایش فعالیت بدنی ملایم مثل پیاده روی روزانه می توانید در دوره های طولانی مدت مصرف لیتیوم، وزن خود را کنترل نمایید. سعی کنید در این دوران از مصرف نوشابه و آب میوه های شیرین خودداری کنید. برای رفع تشنگی از آب یا چای استفاده کنید. مصرف کافئین و مواد قندی خود را کنترل نمایید. الگوی غذایی خود را عوض نکنید، بخصوص لیتیوم باعث گرسنگی شبانه می شود! خیار یکی از میوه هایی است که فاقد کالری است و به رفع نسبی تشنگی شما کمک می کند. اگر یک رژیم غذایی و الگوی ورزشی منظم را دنبال کنید می توانید در این دوران حتی از وزن خود بکاهید! اگر به ورزش های سنگین علاقه دارید، نوشیدن آب را فراموش نکنید.

http://bp-mental.blogfa.com/post-12.aspx